Dom Gotycki – Wystawa – “Sala tortur”.
Wystawa “Sala tortur” czynna od 25 czerwca do 15 sierpnia 2010r.
Wstęp bezpłatny
ZAPOWIEDŹ
Dzieci poniżej 14 roku życia mogą oglądać wystawę tylko za zgodą rodziców.
W podziemiach Domu Gotyckiego w ramach wystawy „Sala tortur” zostaną zaprezentowane, m.in.: madejowe łoże z zajączkami i kołowrotem, drabina z kołowrotem, krzesło czarownic, wyciąg z kołowrotem i hakiem, skrzypce podwójne i pojedyncze, dyby zbiorowe i pojedyncze, klatka hańby, koło do łamania, ruszt wraz z narzędziami, wyrywacz piersi, bocian, kocie łapy, kolczasty kołnierz, hiszpański but, widełki heretyków, kołyska judasza.
Wymuszanie zeznań i przyznania się do winy poprzez torturowanie wprowadzono do średniowiecznego sądownictwa w XII wieku. Wzorowano się wówczas na prawie rzymskim. Nie od razu jednak tortury stały się ważną częścią procesu sadowego. Na szeroką skalę zaczęto je stosować dopiero w wieku XVI, kiedy to sejm Rzeszy Niemieckiej przyjął Constitutio Criminalis Carolina – kodeks karny, uznawany za pierwszą kodyfikację prawa czasów nowożytnych. Wprowadzał on szereg unowocześnień (m.in. zasadę publicznoprawną w ściganiu przestępstw, winę jako podstawę odpowiedzialności karnej, zasadę prawdy materialnej). Kodeks ogłosił Karol V w 1532 r. O wysłaniu na tortury i ich rodzaju decydował sędzia, a ich wykonawcą był kat. Zdarzało się, że oskarżony już na widok narzędzi i urządzeń decydował się przyznać do winy. Bywało i tak, że wyzionął ducha zanim kat przystąpił do obowiązków. Do najokrutniejszych zaliczano rozciąganie, wyciąganie i przypiekanie. Długą listę „mniej dolegliwych” kar cielesnych otwierają wyrywanie paznokci, łamanie kości i rozpruwanie. Narzędzia tortur służyły do wymierzania kar na honorze (m.in.: maski hańby pręgierz, skrzypce, płaszcz hańby, dyby, córka śmieciarza, drabina hańby, kamienie bankrutów czy hańby, klatka hańby), pozbawienia wolności (m.in.: jarzmo i kajdany), kar okaleczających, tortur i sądów bożych (m.in.: kołyska judasza, rozpruwacz piersi, ława do torturowania – madejowe łoże, ruszt, piętno, wahadło, widełki heretyków, zgniatacz kolan, kciuków, drabina tortur, krzesło inkwizytorskie inaczej czarownic) oraz kary śmierci (m.in.: dziewica norymberska, garota, koło egzekucyjne, piła, topór, pal, szubienica, topór katowski, miecz, worki do topieni przestępców). Kary cielesne i egzekucje wymierzano zazwyczaj w miejscach publicznych, co miało oddziaływać prewencyjnie. Czy tak było rzeczywiście, trudno powiedzieć. Jedno jest pewne – znęcanie się nad skazańcami przyciągało tłumy. W Polsce tortury zniesiono konstytucyjnie w roku 1776.
Wystawa ma na celu przybliżyć prawo karne funkcjonujące w dawnej Polsce oraz sposoby jego egzekwowania w odniesieniu do czasów współczesnych. Chcemy skłonić odbiorców do refleksji nad okrucieństwem dawnych kar okaleczających, sądów bożych oraz kary śmierci. W ramach wystawy zapraszamy do uczestnictwa w warsztatach i inscenizacjach historycznych – dla grup min. 10, max.15 osobowych. Zapisy przyjmowane są do 23 lipca 2010 r.
Kontakt w sprawie uzgodnienia terminów: Beata Wierzbicka, tel. kom.507 019 282
